Một bước tiến vượt bậc trong điều trị ung thư vừa được công bố tại Hội nghị Ung thư lâm sàng lớn nhất thế giới – ASCO 2025: liệu pháp miễn dịch CAR T-cell đã giúp bệnh nhân ung thư khối đặc sống lâu hơn tới 40%.
CAR T-cell là một liệu pháp miễn dịch tiên tiến, trong đó các tế bào T (tế bào bạch cầu của chính bệnh nhân) được lấy ra khỏi cơ thể, biến đổi gen trong phòng thí nghiệm để chúng có khả năng nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư. Sau đó, các “tế bào sát thủ” này được truyền ngược lại vào cơ thể bệnh nhân, với mục tiêu tấn công chọn lọc vào các khối u.
là một liệu pháp miễn dịch tiên tiến, trong đó các tế bào T (tế bào bạch cầu của chính bệnh nhân) được lấy ra khỏi cơ thể, biến đổi gen trong phòng thí nghiệm để chúng có khả năng nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư. Sau đó, các “tế bào sát thủ” này được truyền ngược lại vào cơ thể bệnh nhân, với mục tiêu tấn công chọn lọc vào các khối u.
Trước đây phương pháp này đã cho thấy hiệu quả vượt trội với các bệnh ung thư máu như ung thư bạch cầu lympho hay đa u tủy xương. Tuy nhiên, với ung thư khối đặc – vốn chiếm tới 90% các loại ung thư – việc ứng dụng CAR T-cell vẫn còn là một thách thức lớn do các khối u rắn có cấu trúc phức tạp, khả năng “ngụy trang” cao và môi trường vi mô ức chế hệ miễn dịch.
Trong một nghiên cứu lâm sàng ngẫu nhiên có nhóm đối chứng, do các nhà khoa học tại Trung Quốc thực hiện, hơn 100 bệnh nhân mắc ung thư dạ dày giai đoạn tiến triển hoặc ung thư vùng nối dạ dày – thực quản (GEJ) đã được điều trị bằng CAR T-cell. Kết quả cho thấy:
Thời gian sống thêm trung bình ở nhóm điều trị là 7,9 tháng, cao hơn đáng kể so với 5,5 tháng ở nhóm chỉ chăm sóc tiêu chuẩn – tức tăng khoảng 40%.
Thời gian sống không tiến triển bệnh (Progression-Free Survival) đạt 3,3 tháng ở nhóm CAR T, so với 1,8 tháng ở nhóm đối chứng.
Đây là thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng đầu tiên trên thế giới sử dụng CAR T-cell cho ung thư khối đặc. Các chuyên gia y tế quốc tế đánh giá kết quả này là “một cột mốc có thể thay đổi cục diện điều trị ung thư”, mở ra hy vọng lớn cho hàng triệu bệnh nhân ung thư khối đặc như ung thư phổi, vú, tụy, đại trực tràng…
Trước đây, CAR T-cell từng được kỳ vọng là “phép màu” cho điều trị ung thư máu, nhưng việc áp dụng cho khối u rắn vẫn còn hạn chế. Với kết quả thử nghiệm mới công bố, giới khoa học tin rằng kỷ nguyên mới của miễn dịch học sẽ được mở ra.
Tại Hội nghị ASCO 2025, các nhà nghiên cứu cũng công bố một nghiên cứu CAR T khác đang được triển khai tại Mỹ, nhằm điều trị u nguyên bào thần kinh đệm (glioblastoma) – một trong những loại ung thư não nguy hiểm và khó điều trị nhất. Một số bệnh nhân trong nhóm thử nghiệm ban đầu cho thấy sự thu nhỏ rõ rệt của khối u, kéo dài thời gian sống thêm – điều chưa từng đạt được với các phương pháp truyền thống.
Dù còn cần thêm nhiều nghiên cứu và đánh giá quy mô lớn hơn, các chuyên gia khẳng định rằng liệu pháp miễn dịch – đặc biệt là CAR T-cell – sẽ giữ vai trò trung tâm trong chiến lược điều trị ung thư cá thể hóa trong 5–10 năm tới.
Tại Việt Nam, liệu pháp miễn dịch nói chung và CAR T-cell nói riêng vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu, chủ yếu thông qua hợp tác với các trung tâm nghiên cứu quốc tế. Tuy nhiên, với xu hướng y học chính xác và cá thể hóa đang ngày càng phát triển, cộng đồng ung thư trong nước hoàn toàn có thể kỳ vọng vào việc tiếp cận các công nghệ mới trong tương lai gần.
Việc ứng dụng liệu pháp miễn dịch không chỉ giúp kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân mà còn mở ra khả năng điều trị tận gốc tế bào ung thư, thay vì chỉ kiểm soát tạm thời như trước đây.
Phương pháp CAR T-Cell có khả năng giúp bệnh nhân ung thư dạng khối đặc sống lâu hơn 40% là một cột mốc đầy hứa hẹn trong cuộc chiến chống lại ung thư. Từ công nghệ đột biến tế bào miễn dịch, y học thế giới đang bước vào một kỷ nguyên mới – nơi bệnh nhân có thêm cơ hội sống, và sự tuyệt vọng dần được thay thế bằng niềm hy vọng.
Nguồn tham khảo: Hội nghị ASCO 2025, The Guardian (31/5/2025)
Xem thêm: Hiệu quả của liệu pháp miễn dịch tự thân đối với bệnh ung thư phổi