7 câu hỏi thường gặp về tiểu đường thai kỳ

Tiểu đường thai kỳ (hay đái tháo đường thai kỳ) là một trong những rối loạn nội tiết phổ biến nhất ở phụ nữ mang thai. Theo thống kê, có từ 3–20% mẹ bầu có thể gặp tình trạng này, tùy khu vực và yếu tố nguy cơ. Điều đáng lo ngại là bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt, nhưng lại ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cả mẹ và bé nếu không được kiểm soát tốt.

Bài viết này tổng hợp 7 câu hỏi thường gặp về tiểu đường thai kỳ, kèm giải đáp từ chuyên gia, giúp bạn hiểu rõ và yên tâm hơn cho 1 thai kỳ khỏe mạnh.

1. Tiểu đường thai kỳ là gì?

Đây là tình trạng rối loạn dung nạp glucose xuất hiện trong thời gian mang thai, thường phát hiện ở tam cá nguyệt thứ hai hoặc ba. Khác với tiểu đường type 1 và type 2, bệnh chỉ xảy ra trong thai kỳ, nhưng có thể để lại hệ lụy lâu dài nếu không theo dõi và điều trị đúng cách.

2. Vì sao bạn có thể mắc tiểu đường thai kỳ?

Nguyên nhân chính là do thay đổi hormone khi mang thai, gây ra tình trạng kháng insulin. Tuy nhiên, không phải ai cũng mắc bệnh. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ:

• Thừa cân hoặc béo phì trước khi mang thai
• Gia đình có người mắc tiểu đường
• Tuổi trên 30
• Từng sinh con nặng trên 4kg
• Đã từng bị tiểu đường thai kỳ ở lần mang thai trước

Ngay cả khi bạn không có yếu tố nguy cơ, bệnh vẫn có thể xảy ra. Vì vậy, xét nghiệm sàng lọc là bước rất quan trọng.

3. Những triệu chứng thường gặp

Tiểu đường thai kỳ thường khó nhận biết, nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi đi khám định kỳ hoặc xét nghiệm đường huyết. Một số dấu hiệu có thể gặp:

• Khát nước nhiều, đi tiểu nhiều

• Mệt mỏi bất thường

• Mờ mắt thoáng qua

• Nhiễm trùng tiết niệu tái phát

Vì các triệu chứng dễ nhầm lẫn với thay đổi sinh lý thai kỳ, nên xét nghiệm dung nạp glucose (OGTT) là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất.

• Thời điểm: từ tuần 24–28 của thai kỳ

• Quy trình: bạn uống dung dịch glucose, sau đó xét nghiệm máu nhiều lần để đánh giá khả năng chuyển hóa đường

• Nếu bạn có nguy cơ cao, bác sĩ có thể chỉ định sàng lọc sớm hơn

4. Tiểu đường thai kỳ có nguy hiểm không?

Bệnh có thể gây biến chứng cho cả mẹ và bé nếu không được kiểm soát tốt.

Với mẹ bầu:

• Nguy cơ tiền sản giật.
• Tăng khả năng sinh mổ do thai to.
• Có thể phát triển thành tiểu đường type 2 sau sinh.

Với thai nhi:

• Thai to (macrosomia), dễ gây sang chấn khi sinh.
• Sinh non, suy hô hấp.
• Hạ đường huyết sau sinh.
• Tăng nguy cơ béo phì và tiểu đường type 2 khi trưởng thành.

Điều tích cực là nếu bạn tuân thủ phác đồ điều trị, hầu hết mẹ và bé đều có thể khỏe mạnh bình thường.

5. Làm thể nào để kiểm soát đái tháo đường ở phụ nữ có thai?

Nguyên tắc chung là duy trì đường huyết ở mức an toàn trong suốt thai kỳ. Các bước kiểm soát gồm:

• Chế độ dinh dưỡng: Ăn đa dạng các nguồn thực phẩm, chia thành nhiều bữa nhỏ, hạn chế đường và tinh bột tinh chế.
• Vận động nhẹ nhàng giúp cải thiện độ nhạy insulin.
• Theo dõi đường huyết: Kiểm tra thường xuyên theo hướng dẫn bác sĩ.
• Điều trị bằng insulin: Áp dụng khi chế độ ăn và vận động không đủ kiểm soát. Thuốc uống hạ đường huyết hiếm khi được sử dụng cho thai kỳ.

6. Chế độ dinh dưỡng cho người mắc tiểu đường thai kỳ

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò xương sống trong điều trị bệnh.

Thực phẩm nên ăn:

• Rau xanh, trái cây ít đường (táo, bưởi, cam).
• Ngũ cốc nguyên hạt, gạo lứt, yến mạch.
• Thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ.
• Sữa ít béo, sữa không đường dành cho bà bầu.

Thực phẩm cần hạn chế:

• Đường, bánh kẹo, nước ngọt có ga.
• Tinh bột tinh chế như cơm trắng, bánh mì trắng.
• Đồ chiên rán nhiều dầu mỡ.

Một mẹo nhỏ là chọn khẩu phần vừa phải, kết hợp ăn đủ chất xơ để làm chậm hấp thu đường vào máu.

7. Sau khi sinh, tiểu đường thai kỳ có hết không?

Sau sinh, đường huyết của bạn thường giảm nhanh. Hãy trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh thuốc (nếu đang dùng), đồng thời kiểm tra đường huyết thường xuyên trong vài ngày đầu để phòng hạ đường huyết.

• Trong 3 tháng đầu sau sinh, bạn cần được kiểm tra lại để xác định bệnh đã hết hoàn toàn chưa. Phụ nữ từng mắc tiểu đường thai kỳ có nguy cơ cao phát triển thành tiểu đường type 2 sau này.
• Bạn cũng nên kiểm tra huyết áp trong 3–12 tuần sau sinh.
• Nếu có bệnh lý võng mạc tiểu đường, tình trạng có thể xấu đi sau sinh → cần khám mắt định kỳ.
• Cho con bú rất có lợi: giúp bé tăng sức đề kháng, giúp bạn giảm cân sau sinh. Tuy nhiên, bạn có thể dễ bị hạ đường huyết ban đêm, nên hỏi bác sĩ cách phòng tránh.
• Đừng quên hỏi về kế hoạch hóa gia đình và thời điểm an toàn để sử dụng biện pháp tránh thai phù hợp.Cuối cùng, hãy hỏi nhân viên y tế về các biện pháp kế hoạch hóa gia đình và thời điểm an toàn để bắt đầu sử dụng phương pháp phù hợp với bạn.

Tiểu đường thai kỳ là bệnh lý có thể kiểm soát hiệu quả nếu bạn được phát hiện sớm và tuân thủ hướng dẫn từ bác sĩ. Bằng chế độ ăn khoa học, vận động hợp lý và theo dõi sát đường huyết, bạn hoàn toàn có thể trải qua thai kỳ an toàn và sinh con khỏe mạnh.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua hotline 0865 989 594 hoặc để lại câu hỏi tại đây để được tư vấn chi tiết hơn!

Xem thêm: 5 lý do tại sao người bị tiểu đường dễ bị nhiễm trùng và cách phòng ngừa hiệu quả