Lời khuyên về dinh dưỡng sau xạ trị cho bệnh nhân ung thư

Các phương pháp hiện nay giúp điều trị ung thư như hóa trị, xạ trị, phẫu thuật,…đều có ảnh hưởng rất lớn tới việc cung cấp và chuyển hóa chất dinh dưỡng của người bệnh sau khi tiến hành. Lời khuyên hàng đầu đó là cần có một chế độ ăn uống đáp ứng phù hợp, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi và giảm tác dụng phụ của xạ trị. Dinh dưỡng sau xạ trị có vai trò quan trọng giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thị cho người bệnh ung thư.

Dưới đây là một vài lời khuyên về dinh dưỡng sau xạ trị cho bệnh nhân ung thư, hy vọng sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết.

Xạ trị ảnh hưởng thế nào đến bệnh nhân

Xạ trị là một trong những phương pháp được biết đến để điều trị ung thư. Phương pháp này sử dụng bức xạ ion hóa của các hạt hoặc sóng có năng lượng cao như: tia gamma, tia X, hạt proton,…tác động vào vị trí của các tế bào ung thư (tế bào K) để phá vỡ tế bào, tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của các tế bào ung thư.

Trong và sau khi xạ trị, bệnh nhân có thể gặp một số tác dụng phụ như:

• Cơ thể mệt mỏi, buồn nôn, rụng tóc,
• Tác dụng phụ trên da: ngứa, phát ban, đỏ, phồng rộp,…do ảnh hưởng của các tia phóng xạ đến các tế bào sản xuất sắc tố da.
• Viêm niêm mạc họng, khô miệng, thực quản nên nuốt vướng, gây đau, mất vị giác dẫn đến chán ăn.
• Xạ trị ở ngực, phổi: xạ trị trong thời gian dài có thể làm giảm surfactant, là một chất giúp đường dẫn khí của phổi được thông thoáng, khiến cho phổi không thể nở ra hết mức, dẫn đến thở ngắn, ho.
• Xạ trị ở bụng lâu ngày có thể dẫn đến phù nề, viêm thực quản, ruột, gây ra triệu chứng buồn nôn, đau bụng hoặc tiêu chảy.
• Xạ trị vùng bụng – chậu có thể gây ra tác dụng phụ viêm, dính ruột, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa

Một số tác dụng phụ có thể hết sau khi kết thúc xạ trị, nhưng với trường hợp điều trị xạ trị kéo dài sẽ ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe bệnh nhân. Ung thư luôn là một căn bệnh ảnh hưởng hết sức nặng nề đối với người bệnh và gia đình. Để chăm sóc người bệnh ung thư cần chú ý cả về bệnh lý và tâm lý.

Người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ sau khi xạ trị như mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn

Lời khuyên về dinh dưỡng sau xạ trị cho bệnh nhân ung thư

Theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới (WHO), Việt Nam có khoảng 115.000 bệnh nhân chết vì ung thư mỗi năm, trong đó có tới 80% bị sụt cân và 30% chết vì suy kiệt cơ thể. Hầu hết, người bệnh ung thư mới chỉ tập trung vào điều trị, chưa chú trọng tới chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Một trong những điều mà người bệnh và gia đình cần chú trọng đó là chế độ dinh dưỡng sau xạ trị để đảm bảo nguồn năng lượng cho cơ thể hoạt động, chống chọi lại bệnh tật:

• Nên uống 8-12 cốc dịch hằng ngày (nước hoa quả hoặc trà pha loãng) để bù lại nước sau khi tiêu chảy, mất nước.
• Chia làm nhiều bữa ăn: 5-6 bữa/ngày
• Chọn thực phẩm dễ nuốt, mềm như khoai tây nghiền, ngũ cốc ninh nhừ; cắt nhỏ hoặc nghiền thực phẩm để dễ ăn hơn.
• Dùng đồ uống mát, uống từng ngụm nhỏ, nên sử dụng ống hút.
• Chọn thực phẩm giàu năng lượng với lượng protein cao. Tuy nhiên cũng cần cung cấp đủ các nhóm chất: đạm, chất béo, bột đường, vitamin và khoáng chất.

Ngoài ra, do tác dụng phụ của phương pháp xạ trị, người bệnh thường bị thay đổi khẩu vị, để giảm thiểu được tình trạng khó chịu đó, người bệnh nên:

• Súc miệng bằng nước muối trước khi ăn.
• Sử dụng những trái cây có vị chua như: chanh, bưởi, cam, quýt,…(trừ trường hợp người bệnh đang bị tổn thương niêm mạc miệng, hầu họng).

Dinh dưỡng sau xạ trị rất quan trọng đối với bệnh nhân ung thư

Xây dựng thực đơn dinh dưỡng cho người sau xạ trị

Nếu bạn đang băn khoăn nên xây dựng thực đơn dinh dưỡng như thế nào cho người sau xạ trị, có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây:

Thực đơn 1:

Bữa sáng:

• Cháo thịt băm
• Sữa chua không đường

Bữa trưa:

• Cơm trắng
• Canh rau ngót nấu thịt băm
• Thịt viên hấp

Bữa tối:

• Cơm trắng
• Cá kho tộ
• Rau muống luộc
• 1 quả táo tráng miệng

Thực đơn 2:

Bữa sáng:

• Súp thịt bò nấu rau củ
• Sữa chua không đường

Bữa trưa:

• Cơm trắng
• Thịt gà rang
• Bắp cải luộc
• 1 quả Hồng xiêm tráng miệng

Bữa tối:

• Cơm trắng
• Thịt nạc heo rim
• Su hào luộc
• Xoài tráng miệng

Thực đơn 3:

Bữa sáng:

• Phở nấu thịt băm
• Sữa chua không đường

Bữa trưa:

• Cơm trắng
• Cá rim nước mắm
• Canh rau cải nấu với tôm
• 1 quả lê tráng miệng

Bữa tối:

• Cơm trắng
• Đậu phụ nhồi thịt hấp
• Canh bí nấu thịt băm
• 1 quả Lựu tráng miệng

Thực đơn 4:

Bữa sáng:

• Bánh mì với chà bông
• Sữa chua không đường

Bữa trưa:

• Cơm trắng
• Tôm rim nước mắm
• Xương hầm rau củ

Bữa tối:

• Cơm trắng
• Thịt gà rang băm nhỏ
• Rau bí xào tỏi
• 1 quả hồng ngọt tráng miệng

Thực đơn 5:

Bữa sáng:

• Bún nấu với thịt băm
• Sữa chua không đường

Bữa trưa:

• Cơm trắng
• Cá quả hấp
• Rau cải xào nấm

Bữa tối:

• Cháo hạt sen
• Vải khô tráng miệng

Thực đơn 6:

Bữa sáng:

• Cháo thịt băm
• Sữa chua không đường

Bữa trưa:

• Cơm trắng
• Củ cải xào
• Cật heo luộc

Bữa tối:

• Cơm trắng
• Trứng kho thịt nhừ
• Bí xanh luộc
• Hoa quả tráng miệng

Ngoài những lưu ý về dinh dưỡng sau xạ trị trên, người bệnh ung thư cũng nên sử dụng những sản phẩm bổ sung beta glucan giúp tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tiêu diệt và chống lại tế bào ung thư.

Hy vọng với những chia sẻ trên, quý độc giả đã có thêm những thông tin hữu ích về việc bổ sung dinh dưỡng sau xạ trị cho người bệnh ung thư. Để được các chuyên gia tư vấn và giải đáp thắc mắc, độc giả vui lòng liên hệ hotline 093 6057556 hoặc đặt câu hỏi tại đây.