Hệ miễn dịch kém có phải là nguyên nhân gây ung thư không?

Ung thư hình thành do sự đột biến khiến các tế bào nhân lên không kiểm soát. Tuy nhiên, cơ thể chúng ta sở hữu hệ thống miễn dịch có vai trò phòng thủ và tấn công những tác nhân gây hại trong đó có tế bào ung thư. Nhưng nếu bạn có hệ miễn dịch kém hiệu quả, liệu có làm tăng nguy cơ ung thư không?   

Hệ thống miễn dịch là gì?

Hệ thống miễn dịch là mạng lưới phòng thủ của cơ thể giúp bảo vệ cơ thể chống lại những tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus, ký sinh trùng cùng các tế bào bất thường như tế bào ung thư. 

Hệ thống miễn dịch được tạo thành từ nhiều cơ quan, tế bào và các protein khác nhau. Nhiệm vụ chính của hệ thống miễn dịch bao gồm:

– Chống lại tác nhân gây hại và loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể: virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm men,…

– Nhận biết và trung hòa các chất có hại từ môi trường 

– Chống lại những thay đổi gây bệnh trong cơ thể, ví dụ như các tế bào ung thư

Khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể, hệ thống miễn dịch phản ứng bằng cách nhận diện, phân tích và tiêu diệt chúng. Hệ miễn dịch nhận diện các tác nhân gây hại thông qua các protein lạ trên bề mặt của chúng được gọi là kháng nguyên. Khi các kháng nguyên này bám vào các thụ thể đặc biệt trên các tế bào miễn dịch, toàn bộ các quá trình được kích hoạt, một phản ứng miễn dịch bắt đầu diễn ra.

Hệ thống miễn dịch có khả năng nhận dạng các tác nhân gây bệnh một cách chính xác và lưu giữ thông tin về chúng. Khi cơ thể đã từng tiếp xúc với một tác nhân gây bệnh cụ thể, hệ thống miễn dịch có thể phát triển khả năng miễn dịch đối với tác nhân đó, cải thiện khả năng phản ứng nhanh chóng và hiệu quả trong các lần tiếp xúc sau này.

Dấu hiệu của một hệ miễn dịch kém là gì? 

Hệ miễn dịch kém hay suy giảm miễn dịch là hiện tượng hệ thống miễn dịch không hoàn thành tốt vai trò bảo vệ cơ thể trước những yếu tố nguy cơ. Biểu hiện của một người có hệ miễn dịch kém là cơ thể dễ mắc bệnh. Nhẹ thì mẩn ngứa, phát ban, rối loạn tiêu hóa,… nặng có thể làm phát sinh nhiều bệnh lý đáng lo ngại như: Nhiễm trùng huyết, ung thư, lao phổi,…

Khi hệ thống miễn dịch suy yếu, cơ thể sẽ xuất hiện dấu hiệu cảnh báo bao gồm

• Cơ thể thường xuyên cảm thấy uể oải, mệt mỏi, thiếu sức sống mặc dù vẫn ngủ đủ giấc. 
• Thường xuyên bị cảm cúm, cảm lạnh và mất nhiều thời gian để hồi phục
• Các vấn đề da như mụn trứng cá, nấm da và các tổn thương da có thể xuất hiện thường xuyên hơn.
• Thường xuyên bị tiêu chảy, đầy hơi, táo bón,… cùng các vấn đề trong hệ tiêu hóa. 
• Thường xuyên mắc các bệnh nhiễm trùng như viêm xoang, viêm đường hô hấp,..
• Mắt trở nên nhìn mờ và dễ mỏi
• Hay bị dị ứng

Hệ thống miễn dịch kém gây ra ung thư như thế nào?

Ung thư là một loại bệnh mà các tế bào trong cơ thể phát triển một cách bất thường và không kiểm soát. Các tế bào ung thư có khả năng xâm nhập vào các cơ quan và mô xung quanh, gây tổn thương và làm giảm chức năng của chúng.

Đột biến gen là nguyên nhân khiến các tế bào trở nên bất thường và dẫn đến ung thư. 

Các đột biến gen có thể xảy ra ngẫu nhiên trong quá trình sống hoặc do các yếu tố từ môi trường bên ngoài như khói thuốc lá, tia cực tím, hóa chất độc hại,… Những yếu tố này làm tăng tần suất đột biến, đồng thời khiến hệ miễn dịch suy giảm.

Khi tế bào ung thư bắt đầu xuất hiện trong cơ thể, hệ thống miễn dịch sẽ tìm kiếm, tiêu diệt trước khi chúng nhân lên mạnh mẽ và tạo thành khối u. Các tế bào Lympho T sẽ có nhiệm vụ truy tìm và tiêu diệt các tế bào bất thường trong cơ thể. Tế bào Lympho T được sản sinh ra từ tuyến ức, đây là những chiến binh cao cấp của hệ miễn dịch có khả năng nhận diện và tiêu diệt các mầm bệnh, tế bào ung thư và các chất là trong cơ thể. 

Tuy nhiên khi hệ miễn dịch suy yếu, các cơ quan miễn dịch làm việc kém hiệu quả. Tuyến ức ít sản xuất các tế bào T hơn khiến chúng không có đủ khả năng tìm kiếm và tiêu diệt kịp thời các tế bào ung thư. Trong khi đó, các tế bào ung thư vô cùng nguy hiểm vì chúng có khả năng lẩn trốn và đánh lừa hệ thống miễn dịch. Kết quả là, các tế bào ung thư sẽ phát triển không kiểm soát và hình thành các khối u hay còn gọi là ung thư. 

Nguyên nhân khiến hệ miễn dịch kém

Khi hệ miễn dịch khỏe mạnh, các tế bào miễn dịch sẽ thực hiện tốt vai trò tìm kiếm và tiêu diệt những tác nhân gây hại. Tuy nhiên, có nhiều tác nhân khiến cho hệ miễn dịch kém hiệu quả khiến các yếu tố nguy cơ có cơ hội thoát khỏi lớp phòng vệ của hệ miễn dịch và gây hại cho cơ thể. 

Nguyên nhân khiến hệ miễn dịch suy yếu có thể bao gồm:

• Bệnh lý di truyền: Một số bệnh lý di truyền như bệnh tự miễn dịch ( bệnh lupus, bệnh Crohn) có thể làm hệ miễn dịch hoạt động không hiệu quả.
• Tuổi tác: Hệ miễn dịch thường suy giảm khi tuổi tác càng cao, do sự giảm sức mạnh và khả năng phản ứng của các tế bào miễn dịch.
• Bệnh lý hoặc điều trị y tế: Các bệnh lý như AIDS, bệnh ung thư, bệnh tiểu đường và các liệu pháp điều trị ung thư như hóa trị, xạ trị, và thuốc ức chế miễn dịch cũng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch.
• Các bệnh lý nội tiết: Những rối loạn nội tiết như bệnh suy giảm tuyến giáp, bệnh tắc nghẽn bạch huyết,  rối loạn về tuyến thượng thận cũng có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch.
• Stress và môi trường sống: Stress, thiếu ngủ, chế độ ăn uống không lành mạnh, và tiếp xúc với các chất ô nhiễm khiến hệ miễn dịch suy giảm. 
• Yếu tố di truyền: Một phần yếu tố của hệ miễn dịch có thể được quy định bởi di truyền, do đó những người có di truyền bị yếu hệ miễn dịch có thể dễ dàng hơn.
• Dùng thuốc: Các loại thuốc, chẳng hạn như các loại thuốc kháng sinh hoặc các loại thuốc kháng vi rút, có thể làm suy yếu hệ miễn dịch nếu được sử dụng quá mức

Phương pháp điều trị ung thư dựa vào hệ thống miễn dịch

Một số phương pháp điều trị ung thư được nghiên cứu dựa vào cơ chế của hệ thống miễn dịch. Liệu pháp miễn dịch chính là một trong những phương pháp điều trị như vậy. 

Cơ chế hoạt động của liệu pháp miễn dịch chính là tăng cường khả năng tìm kiếm và tiêu diệt tế bào ung thư của các tế bào miễn dịch như tế bào lympho T, tế bào giết tự nhiên, đại thực bào. 

Một số loại liệu pháp miễn dịch đã được ứng dụng trong điều trị ung thư hiện nay bao gồm:

• Liệu pháp kháng thể đơn dòng: Các kháng thể đơn dòng có khả năng nhận diện protein trên bề mặt tế bào ung thư sau đó tấn công và tiêu diệt chúng. 
• Liệu pháp cytokine: Cytokine là những protein nhỏ giúp tăng cường hệ thống miễn dịch bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho các tế bào trong hệ miễn dịch giao tiếp nhằm chống lại các tế bào ung bướu. 
• Liệu pháp tế bào CAR: Đây là một loại liệu pháp miễn dịch sử dụng hệ thống miễn dịch của chính bệnh nhân để tiêu diệt các tế bào ung thư trong cơ thể. Các tế bào miễn dịch như Lympho T, tế bào giết tự nhiên NK hoặc tế bào bạch cầu được biến đổi gen để nhận diện và tiêu diệt tế bào khối u.
• Vắc-xin: Vắc-xin bảo vệ chống lại bệnh ung thư hoạt động bằng cách giúp cơ thể nhận biết các tế bào ung thư và kích thích hệ thống miễn dịch tiêu diệt chúng. 

Xem thêm: Mối liên hệ giữa hệ miễn dịch và bệnh ung thư

Làm thế nào để nâng cao hệ miễn dịch hiệu quả

Tuyến phòng thủ đầu tiên và quan trọng nhất để bảo vệ hệ miễn dịch chính là lựa chọn một lối sống lành mạnh.  Mọi cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả hệ miễn dịch đều được bảo vệ và hoạt động tốt hơn bằng lối sống lành mạnh, bao gồm: 

• Luyện tập thể dục  đều đặn
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh
• Ngủ đủ giấc
• Giảm thiểu căng thẳng
• Thực hiện các biện pháp tránh nhiễm trùng như ăn chín uống sôi, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ
• Tiêm vắc-xin  theo khuyến cáo
• Chế độ ăn nhiều trái cây, hoa quả

Bên cạnh các yếu tố tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên, bạn có thể sử dụng thêm các sản phẩm hỗ trợ nâng cao sức đề kháng, hệ miễn dịch mỗi ngày. Sản phẩm TPBVSK Imuglucan của BCC Pharma chứa thành phần chính là hoạt chất Beta glucan tinh khiết 80%. Beta glucan được mệnh danh là “hoạt chất vàng” với khả năng tăng cường miễn dịch mạnh nhất tự nhiên. Đồng thời Beta Glucan còn giúp tiêu diệt tế bào ung thư, ức chế quá trình di căn của tế bào và làm giảm sự phát triển của khối u. Từ đó kéo dài chất lượng sống và thời gian sống cho người bệnh. Sử dụng Imuglucan mỗi ngày giúp hệ miễn dịch được nâng cao, tăng cường khả năng tìm và tiêu diệt các tác nhân gây hại cho cơ thể.

Mặc dù tình trạng hệ miễn dịch suy yếu  không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh ung thư, thế nhưng đây có thể sẽ là tác nhân gián tiếp khiến người bệnh có nguy cơ bị ung thư cao hơn bình thường. Một hệ miễn dịch khỏe mạnh là nền tảng quan trọng để có một cơ thể khỏe mạnh. Do đó, khi xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào cho thấy hệ miễn dịch kém hiệu quả, hãy đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và tìm ra nguyên nhân sớm nhất nhé.