Chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người bị viêm kết tràng

Viêm kết tràng là tình trạng viêm hoặc tổn thương ở niêm mạc đại tràng, gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Một chế độ dinh dưỡng phù hợp không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn hỗ trợ cải thiện sức khỏe đường ruột, hạn chế nguy cơ tái phát. Hãy cùng chúng tôi khám phá bí quyết xây dựng thực đơn khoa học cho người bệnh viêm kết tràng tại bài viết này nhé!

1. Kết tràng là gì?

1.1. Định nghĩa

Kết tràng là phần cuối của đường tiêu hóa, nằm giữa ruột non và trực tràng. Với chiều dài khoảng 1,5 mét, kết tràng được chia thành bốn phần chính, mỗi phần đảm nhiệm những vai trò khác nhau trong quá trình tiêu hóa và đào thải chất thải:

• Kết tràng lên (Ascending Colon)
• Kết tràng ngang (Transverse Colon)
• Kết tràng xuống (Descending Colon)
• Kết tràng xích-ma (Sigmoid Colon)

Ngoài ra, bên trong kết tràng là một hệ vi sinh vật phong phú, đóng vai trò thiết yếu trong sức khỏe đường ruột.

1.2. Vai trò và chức năng chính của kết tràng

Kết tràng đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng trong quá trình tiêu hóa và duy trì sức khỏe tổng thể:
1.2.1. Hấp thụ nước và chất điện giải

Kết tràng tái hấp thụ nước và các chất điện giải (như natri, kali), giúp cô đặc phân, duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể.

1.2.2. Phân giải chất thải

Vi khuẩn trong kết tràng phân hủy chất xơ và phần thức ăn không tiêu hóa, tạo ra axit béo chuỗi ngắn (SCFAs), nuôi dưỡng tế bào ruột, giảm viêm, và tăng cường sức khỏe đường ruột.

1.2.3. Hình thành phân

Sau khi hấp thụ nước và chất dinh dưỡng, kết tràng tạo thành phân và lưu trữ trong trực tràng trước khi đào thải ra ngoài.

1.2.4. Bảo vệ hệ miễn dịch

Hệ vi sinh vật trong kết tràng hỗ trợ miễn dịch, ngăn vi khuẩn gây hại, kích thích sản xuất kháng thể (IgA), và giảm nguy cơ viêm nhiễm, bệnh tự miễn hoặc ung thư đại tràng.

2. Các nguyên nhân gây viêm kết tràng phổ biến

2.1. Nhiễm trùng

• Vi khuẩn: Các loại vi khuẩn như Escherichia coli (E. coli), Salmonella, Shigella, và Clostridium difficile có thể gây viêm nhiễm nghiêm trọng ở kết tràng.
• Virus: Virus đường ruột như norovirus, rotavirus thường dẫn đến tiêu chảy và viêm nhiễm ở kết tràng.
• Ký sinh trùng: Entamoeba histolytica và Giardia lamblia là những tác nhân phổ biến ở các khu vực vệ sinh kém, gây viêm kết tràng cấp tính.

2.2. Bệnh lý tự miễn và viêm mạn tính

• Viêm loét đại tràng (Ulcerative Colitis): Là một dạng viêm mãn tính ở kết tràng, gây tổn thương niêm mạc kéo dài.
• Bệnh Crohn: Gây viêm toàn bộ đường tiêu hóa, bao gồm cả kết tràng, với các triệu chứng đau bụng và tiêu chảy mãn tính.
• Thiếu máu cục bộ: Viêm kết tràng do thiếu máu cục bộ xảy ra khi lưu lượng máu đến đại tràng giảm, thường liên quan đến bệnh tim mạch hoặc huyết khối

2.3. Tác dụng phụ của thuốc và hóa chất

• Kháng sinh: Lạm dụng kháng sinh có thể làm mất cân bằng vi khuẩn có lợi trong đường ruột, dẫn đến viêm kết tràng giả mạc (Clostridium difficile colitis).
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs): Các loại thuốc giảm đau này có thể kích ứng niêm mạc đại tràng, gây viêm.
• Hóa chất: Tiếp xúc với hóa chất độc hại hoặc phụ gia thực phẩm không an toàn cũng là nguyên nhân gây viêm.

2.4. Rối loạn vi sinh vật đường ruột

Chế độ ăn uống không lành mạnh, lạm dụng rượu bia hoặc căng thẳng kéo dài có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột (dysbiosis), dẫn đến viêm kết tràng.

2.5. Dị ứng thực phẩm và không dung nạp dinh dưỡng

• Không dung nạp lactose: Gây đầy hơi, tiêu chảy và viêm nhẹ ở kết tràng.
• Dị ứng gluten (Bệnh celiac): Là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tổn thương niêm mạc kết tràng ở người nhạy cảm với gluten.

3. Triệu chứng của viêm kết tràng

Dù có nhiều loại viêm kết tràng với nguyên nhân khác nhau, hầu hết các triệu chứng đều tương tự nhau:

• Tiêu chảy có thể có hoặc không có máu
• Đau bụng
• Sốt
• Cảm giác muốn đi vệ sinh
• Buồn nôn
• Đầy hơi
• Sụt cân
• Mệt mỏi

5. Điều trị viêm kết tràng

Phác đồ điều trị viêm kết tràng có thể khác nhau tùy vào nguyên nhân gây bệnh. Nếu viêm kết tràng do dị ứng với một số thực phẩm hoặc tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ sẽ khuyên bạn loại bỏ các thực phẩm gây dị ứng khỏi chế độ ăn hoặc thay đổi thuốc.
Hầu hết các loại viêm kết tràng được điều trị bằng thuốc và thay đổi chế độ ăn uống. Mục tiêu điều trị là giảm triệu chứng gây viêm. Các loại thuốc thường được sử dụng để điều trị viêm kết tràng bao gồm:

• Thuốc chống viêm, như corticosteroids và aminosalicylates
• Thuốc ức chế miễn dịch
• Kháng sinh
• Thuốc chống tiêu chảy
• Các bổ sung như sắt, canxi, và vitamin D

6. Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho người bệnh

Bên cạnh việc dùng thuốc, những thay đổi trong lối sống cũng có thể giúp giảm triệu chứng, bao gồm:

• Theo dõi và tránh các thực phẩm kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm triệu chứng
• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì bữa lớn
• Tránh các thực phẩm làm tăng lượng phân, như caffeine và rau củ quả sống
• Hạn chế tiêu thụ rượu bia
• Nếu bạn hút thuốc, hãy cân nhắc bỏ thuốc; bác sĩ có thể giúp bạn lập kế hoạch phù hợp

Dưới đây là danh sách các thực phẩm nên bổ sung vào chế độ ăn của người viêm kết tràng:

6.1. Trái cây dễ tiêu hóa

Chọn trái cây chín mềm đã bỏ vỏ hoặc nấu chín để dễ tiêu hóa. Các lựa chọn như:

• Đào hoặc mơ đã bỏ vỏ
• Táo đã nấu hoặc xay nhuyễn
• Chuối chín
• Dưa hấu, dưa lưới, dưa vàng

6.2. Rau củ nấu chín mềm

Rau củ nấu chín sẽ dễ tiêu hóa và cung cấp nước cho cơ thể:

• Cà rốt nấu chín
• Khoai tây luộc hoặc hấp
• Bí ngô nấu chín

6.3. Protein nạc

Thực phẩm giàu đạm như gà bỏ da, trứng, đậu hũ giúp bổ sung protein cho cơ thể, hỗ trợ phục hồi đường ruột.

6.4. Cá béo giàu Omega-3

Cá như cá hồi, cá thu chứa Omega-3 có thể giảm viêm và hỗ trợ sức khỏe đường ruột.

6.5. Thực phẩm giàu tinh bột dễ tiêu

• Cháo yến mạch
• Cơm trắng
• Bánh mì trắng

Một chế độ dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa giúp kiểm soát viêm kết tràng hiệu quả. Việc bổ sung các thực phẩm dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng như trái cây chín, rau củ nấu chín, cá béo và protein nhẹ không chỉ giúp giảm viêm mà còn tăng cường sức khỏe đường ruột. Hãy xây dựng chế độ ăn khoa học và luôn tham khảo ý kiến bác sĩ để duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh, từ đó cải thiện chất lượng cuộc sống mỗi ngày.
Nếu bạn còn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0865989594 hoặc để lại câu hỏi tại đây để được tư vấn chi tiết hơn.

Xem thêm: Tiết lộ 3 phương pháp điều trị viêm đại tràng hiệu quả nhất hiện nay