Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong từng giai đoạn điều trị

Bạn đang tìm kiếm thông tin về lựa chọn thực phẩm để cải thiện kết quả điều trị, đưa bệnh nhân ung thư nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường? Bạn mong muốn tăng tốc độ hồi phục, giảm nguy cơ tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh? Những lo lắng về dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư sẽ được chúng tôi giải đáp chi tiết trong bài viết này.

Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư sau phẫu thuật

Phẫu thuật ảnh hưởng đáng kể đến nhu cầu dinh dưỡng, thay đổi thói quen ăn uống của bệnh nhân ung thư. Mục tiêu chung của chăm sóc dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư sau phẫu thuật là ngăn ngừa, giải quyết tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng, duy trì cân nặng hợp lý, giảm thiểu tác dụng phụ sau phẫu thuật có liên quan đến dinh dưỡng.

Triệu chứng thường gặp sau phẫu thuật ung thư

Buồn nôn và nôn thường gặp sau khi phẫu thuật. Các triệu chứng khác người bệnh có thể gặp bao gồm chán ăn hoặc không muốn ăn, giảm cân và suy nhược cơ thể.

Để giảm bớt các triệu chứng buồn nôn, bạn có thể cho bệnh nhân:

• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì ăn 3 bữa lớn.
• Ăn các thức ăn lỏng, mềm như sữa, sữa chua, cháo…
• Ăn các món súp, canh
• Hạn chế ăn đồ nóng, chiên, nhiều dầu mỡ
• Uống nhiều nước để hạn chế mất nước sau nôn.

Phẫu thuật ung thư ruột

Khi một phần ruột bị cắt bỏ, bệnh nhân thường bị tiêu chảy. Điều này sẽ được cải thiện trong vài tháng, nhưng có thể lâu hơn. Một chế độ ăn ít chất xơ sẽ giúp người bệnh tiêu hóa dễ dàng hơn.

Phẫu thuật vùng đầu và cổ

Khả năng nhai, nuốt của bệnh nhân có thể bị ảnh hưởng sau phẫu thuật ở vùng đầu và cổ. Nếu họ gặp khó khăn trong việc nhai nuốt, bạn có thể trao đổi với các sĩ về vấn đề này. Trong một số trường hợp, nuôi dưỡng bệnh nhân qua ống thông tạm thời có thể giúp duy trì mức dinh dưỡng cần thiết.

Phẫu thuật ung thư dạ dày

Cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày sẽ ảnh hưởng đến những gì người bệnh nạp vào cơ thể. Thay đổi cấu trúc dạ dày có nghĩa là lượng thức ăn đưa vào ít hơn và người bệnh cảm thấy no nhanh hơn. Ngoài ra, thức ăn chứa nhiều đường sẽ di chuyển qua dạ dày nhanh hơn. Người bệnh có thể cảm thấy buồn nôn, tim đập nhanh, đổ mồ hôi, đầy bụng, chóng mặt, chuột rút.

Phẫu thuật ung thư thực quản

Sau phẫu thuật, người bệnh sẽ được đặt ống thông đưa thức ăn vào dạ dày. Tiếp theo là đến giai đoạn chế độ ăn lỏng, sau đó là chế độ ăn mềm. Bạn cần chú ý nếu bệnh nhân bị ho trong khi ăn hoặc cảm thấy thức ăn mắc vào cổ họng khi nuốt, bạn cần báo ngay cho bác sĩ.

Phẫu thuật ung thư tuyến tụy

Sau khi phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến tụy, cơ thể bạn có thể không tạo đủ enzym để tiêu hóa thức ăn và bạn có thể bị tiêu chảy. Nếu điều này xảy ra, bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng có thể khuyên bạn bổ sung enzyme trong mỗi bữa ăn.

Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư sau phẫu thuật

Chất đạm:

Cơ thể người bệnh cần nhiều đạm hơn bình thường. Chất đạm giúp sửa chữa các tế bào, chống nhiễm trùng và chữa lành vết mổ. Bạn có thể bổ sung chất đạm thông qua các loại thực phẩm sau:

• Sữa bột
• Đồ ăn nhẹ giàu protein như hạnh nhân, đậu phộng, pho mát
• Protein ít chất béo như gà, cá hồi, cá ngừ…

Ngay sau khi phẫu thuật, bạn nên tăng cường lượng protein cho người bệnh, không cần quá lo lắng về lượng calo của thức ăn. Nếu người bệnh cần giảm cân, bạn có thể thực hiện chế độ ăn kiêng sau khi người bệnh ổn định.

Chất chống oxy hóa:

Các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ các tế bào của người bệnh khỏi bị hư hại. Rau xanh, trái cây là những thực phẩm tự nhiên cung cấp lượng lớn chất chống oxy hóa. Bạn nên thêm chúng vào bữa ăn của người bệnh thay vì sử dụng nhiều thực phẩm chức năng bổ sung.

Beta-carotene:

Beta-carotene có trong cà rốt, khoai mỡ, mơ, các loại trái cây có màu cam. Một số nghiên cứu cho thấy việc ăn nhiều thực phẩm có chứa beta-carotene sẽ giúp giảm nguy cơ ung thư tái phát trở lại.

Carbohydrate

Bạn nên lựa chọn các loại hạt, gạo lứt và thực phẩm như bánh mì nguyên hạt, bột yến mạch nguyên hạt thay cho bánh mì trắng, gạo trắng. Lượng tinh bột chế có thể làm tăng đường huyết và gây ra các bệnh tiểu đường và biến chứng khác sau phẫu thuật ung thư.

Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong và sau hóa xạ trị

Hóa xạ trị là phương pháp điều trị ung thư phổ biến. Nó có thể gây khô miệng, thay đổi vị giác, buồn nôn, mệt mỏi. Điều này khiến cho việc ăn uống của bệnh nhân trở nên khó khăn, không còn hứng thú ăn uống. Do đó, bạn cần lựa chọn các thực phẩm có hương vị nhẹ nhàng, dễ tiêu và giàu chất dinh dưỡng trong chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư.

Bột yến mạch

Bột yến mạch có chứa protein, chất chống oxy hóa cũng như nhiều chất béo lành mạnh khác. Nó giúp đường ruột hoạt động trơn tru vì chứa beta glucan, một loại chất xơ hòa tan cung cấp lợi khuẩn. Hương vị nhẹ nhàng, thơm ngon đặc biệt hữu ích trong trường hợp bệnh nhân đang gặp tác dụng phụ của hóa xạ trị như khô miệng, lở miệng.

Quả bơ

Bơ có chứa nhiều chất béo, chất xơ giúp bạn no lâu và cung cấp lượng calo cần thiết. Bơ là lựa chọn tuyệt vời nếu bệnh nhân đang bị khô miệng, táo bón, lở miệng hoặc cần giảm cân.

Bông cải xanh và các loại rau họ cải khác

Bông cải xanh cung cấp một lượng đáng kể vitamin C, loại vitamin quan trọng cho hệ thống miễn dịch của bạn. Hơn nữa, nó còn chứa sulforaphane, một hợp chất thực vật có thể cải thiện sức khỏe não bộ. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sulforaphane giúp giảm viêm, bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại. Điều này đặc biệt quan trọng khi người bệnh vừa trải qua hóa xạ trị.

Cá

Bạn nên cho bệnh nhân ung thư ăn cá 2 lần mỗi tuần khi đang hóa xạ trị. Cá là nguồn cung cấp protein và acid béo omega-3 tuyệt vời. Omega-3 hỗ trợ sức khỏe não bộ và có đặc tính chống viêm. Ăn cá sẽ giúp người bệnh tránh giảm cân đột ngột trong quá trình điều trị. Ngoài ra, cá hồi, cá trích còn là nguồn vitamin D, cần thiết cho sức khỏe hệ miễn dịch và xương.

Sinh tố tự làm

Nếu bệnh nhân ung thư gặp khó khăn trong việc nhai thức ăn đặc hoặc không đủ chất dinh dưỡng trong chế độ ăn của mình, thì sinh tố tự làm là lựa chọn tuyệt vời. Đây cũng chính là cách lý tưởng để thêm trái cây và rau xanh vào chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư.

Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong giai đoạn bệnh ổn định

Khi bệnh nhân bước sang giai đoạn bệnh ổn định, điều cần thiết lúc này là một chế độ dinh dưỡng giúp ngăn ngừa tái phát ung thư và giữ cân nặng của người bệnh ở mức độ cho phép. Thừa cân là một yếu tố nguy cơ của nhiều loại ung thư, làm tăng cơ hội tái phát. Trong quá trình điều trị, nhiều người bị sụt cân do tác dụng phụ của hóa xạ trị, cũng có người tăng cân do dùng thuốc, giảm hoạt động hoặc ăn uống liên quan đến tâm lý căng thẳng.

Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng, bệnh nhân ung thư trong giai đoạn ổn định cần tuân thủ các nguyên tắc sau để có được một chế độ ăn uống lành mạnh:

• Ăn tối thiểu năm phần trái cây và rau xanh mỗi ngày. Mỗi phần ăn có thể là một cốc rau xanh hoặc quả mọng.
• Chọn ngũ cốc nguyên hạt
• Protein nạc, ít chất béo: thịt gia cầm, cá, đậu phụ là lựa chọn tốt nhất. Hạn chế thịt đỏ, thịt chế biến sẵn.
• Chọn sữa tách béo, sữa chua ít béo và pho mát ít béo.

Các mẹo khác bạn có thể tham khảo để tối đa hóa dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư:

• Ăn nhiều loại thức ăn: tạo sự đa dạng trong bữa ăn của người bệnh với một phần rau, một phần chất đạm và một phần ngũ cốc nguyên hạt
• Ăn cá béo như cá hồi, cá ngừ, cá mòi ít nhất hai lần một tuần
• Hạn chế uống rượu
• Ăn thực phẩm giàu vitamin D giúp ngăn ngừa ung thư và giảm nguy cơ tái phát

Trên đây là các gợi ý về dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư trong từng giai đoạn. Hy vọng chúng sẽ giúp bạn chăm sóc người thân của mình tốt hơn, ngăn ngừa ung thư tái phát trở lại.