Điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch, hiệu quả cho những loại ung thư nào?

Điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch là một xu hướng mới sau các phương pháp truyền thống như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị. Liệu pháp miễn dịch sử dụng sức mạnh của chính hệ thống miễn dịch trong cơ thể để ức chế tế bào ung thư nên ít tác động đến tế bào lành. Vậy chữa ung thư bằng liệu pháp miễn dịch có cơ chế gì? Áp dụng cho những loại ung thư nào? Hiệu quả ra sao? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ các vấn đề nêu trên.

Vì sao có thể điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch?

Trong khi nhiều tế bào của chúng ta phát triển và phân chia tự nhiên. Hoạt động này được kiểm soát chặt chẽ bởi nhiều yếu tố, bao gồm các gen bên trong tế bào. Khi không cần tăng trưởng nữa, các tế bào sẽ ngừng phát triển.

Thật không may, các tế bào ung thư có các khiếm khuyết khiến chúng bỏ qua những tín hiệu dừng này và chúng phát triển ngoài tầm kiểm soát. Bởi vì các tế bào ung thư phát triển và hoạt động theo những cách bất thường, điều này có thể làm cho chúng trở nên bất thường trước hệ thống miễn dịch của cơ thể. Hệ miễn dịch của chúng ta có thể nhận ra và loại bỏ các tế bào ung thư thông qua một quá trình gọi là giám sát miễn dịch .

Tuy nhiên, quá trình này không phải lúc nào cũng thành công. Đôi khi các tế bào ung thư phát triển các cách để trốn tránh và thoát khỏi hệ thống miễn dịch, điều này cho phép chúng tiếp tục phát triển và di căn, hoặc lây lan sang các cơ quan khác.

Điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch được thiết kế để tăng cường hoặc nâng cao khả năng chống lại ung thư của các tế bào miễn dịch và nâng cao quy mô có lợi cho hệ thống miễn dịch.

Liệu pháp miễn dịch có thể điều trị những loại ung thư nào?

Chữa ung thư bằng liệu pháp miễn dịch áp dụng cho nhiều loại ung thư

Liệu pháp miễn dịch tăng cường khả năng của hệ thống miễn dịch trong việc nhận biết, nhắm mục tiêu và loại bỏ các tế bào ung thư, dù chúng ở bất cứ đâu trong cơ thể. Vì thế, có thể nói liệu pháp miễn dịch có tiềm năng trong điều trị tất cả các loại ung thư. Và tiềm năng đó vẫn đang được các nhà khoa học trên thế giới đang tiếp tục nghiên cứu. Hàng năm, có rất nhiều thuốc miễn dịch sau khi nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, chứng minh hiệu quả trên động vật đã được chấp thuận cho thử nghiệm trên người.

Liệu pháp miễn dịch đã được chấp thuận ở Hoa Kỳ và một số nước khác như là phương pháp điều trị đầu tiên đối với một số bệnh ung thư. Nó cũng có thể là phương pháp điều trị hiệu quả cho những bệnh nhân mắc một số bệnh ung thư kháng lại điều trị trước đó. Liệu pháp miễn dịch có thể được thực hiện một mình hoặc kết hợp với các phương pháp điều trị ung thư khác như hóa trị, xạ trị.

Điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch – xu hướng mới hiện nay

Các thuốc miễn dịch đã được chấp thuận trên lâm sàng

Tính đến tháng 7/2020, Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ FDA đã phê duyệt hơn 50 liệu pháp điều trị miễn dịch cũng bao gồm hầu hết mọi loại ung thư chính. Dưới đây là ví dụ một số thuốc miễn dịch được phê duyệt trong điều trị nhiều loại ung thư:

• Bevacizumab (kháng thể nhắm mục tiêu) chỉ định cho ung thư não, cổ tử cung, đại trực tràng, thận, gan, phổi và buồng trứng
• Atezolizumab (chất ức chế chốt kiểm soát) chỉ định cho ung thư bàng quang, vú, gan, phổi và ung thư tế bào hắc tố
• Vacxin HPV phòng ngừa ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, hậu môn và cổ họng
• Ipilimumab (chất ức chế chốt kiểm soát) cho ung thư tế bào hắc tố, gan và ung thư phổi
• Nivolumab (chất ức chế chốt kiểm soát) chỉ định cho ung thư bàng quang, đại trực tràng, thực quản, đầu và cổ, thận, gan và phổi cũng như ung thư hạch và ung thư tế bào hắc tố.
• Pembrolizumab (chất ức chế chốt kiểm soát) chỉ định cho ung thư bàng quang, ung thư hạch (bao gồm cả trẻ em), đại trực tràng, thực quản, đầu và cổ, gan, tử cung và ung thư phổi cũng như ung thư hạch, u ác tính, ung thư biểu mô tế bào Merkel, ung thư biểu mô tế bào vảy ở da.

Ở nước ta, Pembrolizumab là thuốc miễn dịch mới được cấp phép sử dụng trong thực hành lâm sàng điều trị ung thư từ cuối năm 2017. Hiện tại, Pembrolizumab đang được sử dụng ở một số bệnh viện. Tuy nhiên chi phí cho một chu kì điều trị khá lớn, khoảng 60 -120 triệu đồng và chưa được Bảo hiểm Y tế chi trả. Các thuốc Atezolizumab, Durvalumab, Tremelimumab đã được cấp phép trong thử nghiệm lâm sàng.

Cơ chế ức chế chốt kiểm soát miễn dịch PD-1 của thuốc miễn dịch Pembrolizumab

Các TNLS đang diễn ra tại một số bệnh viện lớn như Bạch Mai, Chợ Rẫy, Bệnh viện K Trung ương, bệnh viện ung bướu Hà Nội,… Đây là một cơ hội cho các bệnh nhân ung thư thất bại điều trị với các phương pháp truyền thống. Bệnh nhân tham gia TNLS sẽ được hỗ trợ toàn bộ chi phí điều trị liên quan đến thuốc miễn dịch và tác dụng phụ do thuốc gây ra nếu có.

Điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch kéo dài bao lâu? Hiệu quả ra sao?

Tùy từng đáp ứng của từng bệnh nhân mà thời gian điều trị có thể kéo dài khác nhau. Các thuốc miễn dịch thông thường được điều trị theo chu kỳ. Sau thời gian điều trị nhất định, các bác sĩ sẽ đánh giá lại đáp ứng của bệnh nhân dựa trên kết quả kích thước khối u bằng chụp X-ray, CT,.. Nếu khối u nhỏ lại, bệnh nhân sẽ được tiếp tục điều trị. Nếu khối u vẫn tăng kích thước thì có thể bệnh nhân đã bị thất bại điều trị.

Beta-glucan 1,3/1,6 – liệu pháp miễn dịch tự thân từ tự nhiên

Cùng với sự phát triển của các thuốc miễn dịch dạng hóa dược tổng hợp, các hoạt chất miễn dịch tách chiết từ tự nhiên cũng có tiềm năng rất lớn trong ức chế sự phát triển của khối u và lại có ưu điểm là rất an toàn.

Beta-glucan 1,3/1,6 tách chiết từ nấm men là hoạt chất kích thích miễn dịch hàng đầu trong tự nhiên. Beta-glucan kích thích các tế bào miễn dịch bẩm sinh gồm đại thực bào, tế bào đuôi gai, tế bào diệt tự nhiên hoạt động để tiêu diệt các tế bào ung thư. Beta-glucan còn kích hoạt hệ miễn dịch đặc hiệu gồm các tế bào lympho T gây độc giải phóng kháng thể để tiêu diệt tế bào ung thư. Tác dụng kích hoạt miễn dịch của beta-glucan còn giúp nâng cao thể trạng của bệnh nhân ung thư trong và sau hóa xạ trị, giảm tác dụng phụ trên da, gan, thận và kích thích tạo máu.

Mãi tới năm 2017 Việt Nam mới tách chiết thành công beta-glucan tinh khiết bằng công nghệ enzyme sinh học trên quy mô công nghiệp. Đây là thành tựu của các nhà khoa học tại BCC Pharma, đứng đầu đề tài là Tiến sĩ hóa sinh Nguyễn Văn Năm. Đề tài thuộc khuôn khổ dự án  “Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo thông qua nghiên cứu, khoa học và công nghệ” của Bộ Khoa học và Công nghệ. Quy trình tách chiết beta-glucan của BCC Pharma đã được chứng nhận Giải pháp hữu ích của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Beta-glucan 1,3/1,6 của BCC Pharma tách chiết bằng công nghệ enzyme nên có ưu điểm:

• Độ tinh khiết cao
• Bảo toàn nguyên vẹn cấu trúc liên kết 1,3/1,6 nên giữ nguyên được hoạt tính của hoạt chất
• Không bị lẫn tạp chất, hóa chất dư thừa do sử dụng enzyme vi sinh

Sau khi tách chiết thành công beta-glucan, BCC Pharma đã sản xuất trên quy mô công nghiệp bộ sản phẩm chuyên biệt cho bệnh nhân ung thư gồm ISA và BGPlus. ISA chứa beta-glucan 1,3/1,6 hàm lượng cao 320mg/1 viên nang, hỗ trợ các phương pháp khác giúp tăng hiệu quả ức chế ung thư, giảm tác dụng phụ trong và sau hóa xạ trị.

BG Plus với công thức gồm 120mg beta-glucan/1 viên nang có bổ sung thêm đông trùng hạ thảo, Nano curcumin cùng vitamin C và vitamin nhóm B, ngoài sử dụng cho bệnh nhân ung thư, có thể dùng cho bệnh nhân tiểu đường, mỡ máu cao, để tăng cường sức khỏe cho những người đang bị suy nhược, mới ốm dậy hoặc sau phẫu thuật.

Bộ sản phẩm beta-glucan 1,3/1,6 tinh khiết của BCC Pharma – liệu pháp miễn dịch tự thân cho bệnh nhân ung thư

Thêm một phương pháp điều trị là thêm một hy vọng mới cho bệnh nhân ung thư. Điều trị ung thư bằng liệu pháp miễn dịch sẽ giúp kéo dài thời gian sống và tăng chất lượng cuộc sống cho những bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối hoặc không đáp ứng điều trị với các phương pháp truyền thống.

Tài liệu tham khảo: cancerresearch.org