Chăm sóc và điều trị giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối

Bạn đang không biết cách chăm sóc bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối như thế nào? Ung thư gan giai đoạn cuối có thực sự đáng sợ và chúng ta có thể mong đợi gì ở giai đoạn này? Tất cả sẽ được chúng tôi gợi ý trong bài viết này.

Chăm sóc bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối

Triệu chứng của ung thư gan giai đoạn cuối

Gan là cơ quan đảm nhận chức năng lọc các chất độc hại khỏi máu và chuyển hóa thức ăn thành chất dinh dưỡng, năng lượng cho cơ thể. Khi tổn thương gan dẫn đến ung thư gan giai đoạn cuối, những thay đổi rõ ràng nhất người bệnh có thể gặp phải gồm:

• Vàng da
• Tăng nguy cơ chảy máu
• Tích tụ chất lỏng, gây chướng bụng
• Giảm chức năng hoạt động của não

Vàng da là tình trạng ứ mật trong cơ thể khiến da và mắt chuyển sang màu vàng. Mật có chứa một loại sắc tố là bilirubin gây ra sự chuyển đổi màu sắc này. Ứ mật cũng có thể gây ra ngứa và khó điều trị. Bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc giảm ngứa để giúp bệnh nhân ung thư kiểm soát triệu chứng này.

Bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối có nguy cơ chảy máu cao, dễ bị bầm tím. Các tế bào giúp đông máu bị giảm lượng lớn, tĩnh mạch mở rộng khiến nguy cơ chảy máu cao.

Chất lỏng tích tụ trong bụng ngày một phát triển lớn và chèn ép lên các cơ quan khác trong ổ bụng, tác động lên cơ hoành. Điều này gây ra tình trạng buồn nôn, chán ăn, đau bụng và lưng. Khi ứ dịch ở bụng cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng. Bệnh nhân ung thư có thể được chỉ định chọc hút dịch ổ bụng. Biện pháp này có tác dụng tạm thời, dịch có thể trở lại sau một vài tuần.

Một triệu chứng khác của ung thư gan giai đoạn cuối là suy giảm chức năng não, do các chất độc (ví dụ như amoniac) tích tụ trong máu, gây suy giảm trí nhớ, hôn mê. Người bệnh không phân biệt được ban ngày hay ban đêm. Tính tình của người bệnh cũng vì thế mà thay đổi, dễ cáu kỉnh, thay đổi tính cách, mất bình tĩnh.

Các triệu chứng khác của bệnh ung thư gan giai đoạn cuối gồm:

• Khó ngủ vào ban đêm
• Chuột rút
• Giảm cảm giác thèm ăn
• Mệt mỏi
• Trầm cảm

Mục đích của chăm sóc và điều trị giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối

Khi bước sang giai đoạn ung thư gan giai đoạn cuối, những thay đổi về tính cách, tình trạng sức khỏe của người bệnh đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt của người thân, gia đình. Chăm sóc và điều trị giảm nhẹ là phương pháp hữu ích và lựa chọn tốt cho bệnh nhân và người nhà bệnh nhân vào giai đoạn cuối này.

Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã mô tả chăm sóc giảm nhẹ là dịch vụ chăm sóc bệnh nhân với mục tiêu ngăn ngừa, giảm bớt các đau khổ cho bệnh nhân và gia đình, thông qua việc kiểm soát cơn đau và các vấn đề thể chất, tâm lý xã hội và tinh thần. Ngày càng có nhiều sự công nhận về sự hữu hiệu của phương pháp này với khả năng cải thiện chất lượng cuộc sống trong giai đoạn bệnh tiến triển về cuối.

Theo một nghiên cứu của Temel và cộng sự, những bệnh nhân bị ung thư được chăm sóc giảm nhẹ sớm đã có những cải thiện đáng kể cả về sức khỏe và tâm trạng của người bệnh. Người bệnh được chăm sóc giảm nhẹ có thời gian sống kéo dài hơn so với những người bệnh chỉ được chăm sóc ung thư theo cách thông thường.

Hiệp hội Ung thư Lâm sàng Hoa Kỳ ASCO khuyến nghị xem xét, kết hợp chăm sóc giảm nhẹ với chăm sóc ung thư theo tiêu chuẩn thông thường trong quá trình điều trị cho bệnh nhân ung thư gan di căn hoặc có triệu chứng bệnh phức tạp. Các khuyến nghị cụ thể như sau:

• Thời điểm bắt đầu chăm sóc giảm nhẹ là khi bệnh nhân ung thư chuyển sang giai đoạn nặng
• Đối với những bệnh nhân mới được chẩn đoán mắc ung thư giai đoạn cuối, nên bắt đầu chăm sóc giảm nhẹ càng sớm càng tốt

Hướng dẫn chăm sóc và điều trị giảm nhẹ

Đồng hành cùng bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối

Theo ASCO, các thành phần thiết yếu trong chăm sóc và điều trị giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối bao gồm:

• Quản lý các triệu chứng, tình trạng bệnh của bệnh nhân như đau, khó thở, mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, tâm trạng, buồn nôn, táo bón…
• Làm rõ các mục tiêu điều trị, trao đổi với bác sĩ về quá trình điều trị của người bệnh
• Các quyết định y tế
• Các liệu pháp tâm lý cho bệnh nhân, người nhà bệnh nhân

Kiểm soát cơn đau

Kiểm soát cơn đau là việc cần thiết cho bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối. Điều này có thể đạt được thông qua điều trị tại chỗ bằng xạ trị, tiêm, phẫu thuật, hoặc điều trị bằng thuốc giảm đau. Cường độ đau phải được định lượng và mô tả rõ ràng nhất để làm tiền đề kê thuốc trong những lần điều trị sau. Đánh giá cơn đau toàn thân với cơn đau mới tại chỗ, cơn đau dai dẳng để xác định căn nguyên, sinh lý bệnh, hội chứng đau do ung thư.

Khó thở

Xử lý tình trạng khó thở bao gồm điều trị về sức khỏe và cảm xúc của bệnh nhân. Việc điều trị cũng cần phải dựa trên tiên lượng bệnh. Nên đánh giá cường độ triệu chứng, điều trị các nguyên nhân cơ bản hoặc các bệnh kèm theo bằng các biện pháp như sau:

• Hóa, xạ trị
• Hút dịch ứ đọng ở màng phổi, ổ bụng
• Sử dụng thuốc giãn phế quản, thuốc lợi tiểu, steroid, kháng sinh theo hướng dẫn của bác sĩ
• Thuốc chống đông máu
• Các biện pháp tâm lý cho người bệnh, gia đình

Chán ăn

Tâm lý của người bệnh và tình trạng sức khỏe dẫn đến tình trạng chán ăn, mệt mỏi, giảm cân nghiêm trọng. Để cải thiện tình trạng này, có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Điều trị nguyên nhân (trầm cảm, đau, táo bón, buồn nôn, mệt mỏi, khó thở)
• Xem xét tình trạng rối loạn nội tiết tố có thể xảy ra
• Điều chỉnh các loại thuốc đưa vào cơ thể có thể gây chán ăn
• Cân nhắc sử dụng thuốc kích thích sự thèm ăn: cần trao đổi với bác sĩ trong trường hợp này
• Sử dụng ống đưa thức ăn vào cơ thể

Trên đây là các hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân ung thư gan giai đoạn cuối. Đồng hành, chăm sóc bệnh nhân là điều vô cùng cần thiết để giảm nhẹ sự đau đớn về sức khỏe và tinh thần của người bệnh.