Bệnh còi xương trẻ em là gì?

Còi xương là bệnh thường gặp ở ở trẻ em dưới 3 tuổi. Nguyên nhân chủ yếu do cơ thể trẻ không được cung cấp đủ các chất như vitamin D, canxi, phốt pho,… Vậy bệnh còi xương ở trẻ em là gì, làm thế nào để phòng tránh hiệu quả? Hãy cùng xem ngay bài viết dưới đây.

1. Bệnh còi xương trẻ em là gì?

Bệnh còi xương trẻ em là bệnh loạn dưỡng xương do thiếu vitamin D hoặc rối loạn chuyển hóa vitamin D gây ảnh hưởng tới quá trình cơ thể hấp thu canxi và phospho trong quá trình tạo xương. Bệnh hay gặp ở trẻ em, đặc biệt là trẻ trong giai đoạn sơ sinh tới 3 tuổi.

Bệnh còi xương trẻ em thường gặp ở giai đoạn trẻ dưới 3 tuổi

Trẻ bị còi xương nếu không được phát hiện và khắc phục sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm tới ngoại hình và sức khỏe. Bệnh nghiêm trọng có thể khiến trẻ bị biến dạng xương, vẹo cột sống, gù, chân tay cong, khung xương chậu hẹp, thấp lùn, loãng xương, dị tật răng… Ngoài ra, trẻ còn phải đối mặt với nguy cơ suy giảm miễn dịch, dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn, viêm phổi…

Bệnh còi xương trẻ em thường xảy ra ở các nhóm trẻ có nguy cơ cao hơn như: 

• Trẻ sinh non hoặc sinh đôi
• Trẻ cai sữa sớm, không bú sữa mẹ
• Trẻ thừa cân, quá bụ bẫm
• Trẻ có da sậm màu, da đen
• Trẻ sinh ở những nơi có điều kiện thời tiết âm u, thiếu ánh nắng

2. Phân biệt bệnh còi xương trẻ em và bệnh còi cọc

Nhiều phụ huynh chưa hiểu rõ bệnh còi xương trẻ em là gì nên thường hay nhầm với bệnh còi cọc. Và nhiều phụ huynh thường nghĩ trẻ còi cọc, gầy gốm, suy dinh dưỡng mới bị còi xương, còn trẻ bụ bẫm thì không. Nhưng điều này không đúng.

Phụ huynh cần phân biệt hai khái niệm bệnh còi xương và còi cọc như sau: 

• Trẻ còi cọc: Là trẻ bị suy dinh dưỡng, các chỉ số về cân nặng và chiều cao dưới mức bình thường. Trẻ còi cọc có thể bị còi xương hoặc không.
• Trẻ còi xương: Có thể gặp cả ở các trẻ bụ bẫm. Bởi những trẻ này có nhu cầu bổ sung canxi – phốt pho, vitamin D cao hơn các trẻ có chỉ số cơ thể phát triển bình thường.

Do đó, để biết trẻ có bị còi xương hay không, bố mẹ cần cho trẻ đi kiểm tra tại bệnh viện. Bác sĩ sẽ dựa trên dấu hiệu lâm sàng, tiền sử bệnh lý, kết quả xét nghiệm, chụp X-quang để chẩn đoán chính xác.

Xem thêm: Tăng đề kháng ở trẻ sơ sinh hiệu quả và an toàn

3. Nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh còi xương trẻ em

Với các trẻ dưới 3 tuổi, bố mẹ cần theo dõi trẻ sát sao. Nếu trẻ có các dấu hiệu bệnh còi xương sau đây, bố mẹ hãy đưa trẻ tới bệnh viện để được thăm khám kịp thời:

• Trẻ hay quấy khóc, nôn trớ
• Ra mồ hôi trộm, ngủ không yên giấc, quấy khóc…
• Rụng tóc vành khăn khía sau đầu
• Có dấu hiệu bất thường ở vùng đầu: sờ thấy xương sọ mềm, thóp rộng và mềm, thóp không đầy, đầu bẹp về phía sau hoặc một bên, đỉnh đầu có bướu…
• Răng trẻ mọc chậm, răng mọc lộn xộn, men răng xấu…
• Có biến đổi xương lồng ngực, có chuỗi hạt sườn
• Vòng cổ chân, vòng cổ tay, xương chi cong, chân cong hình chữ X, chữ O
• Trẻ chậm phát triển vận động như: chậm lẫy, bò, ngồi, đứng, đi…
• Trong trường hợp cấp tính, trẻ có thể bị co giật do hạ canxi máu, có tiếng thở rít thanh quản, hay nôn, nấc khi ăn, cơn khóc lặng…

Dấu hiệu nhận biết trẻ bị còi xương

Nếu trẻ còi xương không được điều trị kịp thời sẽ dấn tới biếng ăn, xanh xao, thiếu máu, hay bị viêm phổ tái phát và nhiều biến chứng nghiêm trọng khác.

4. Cách phòng tránh bệnh còi xương trẻ em

Còi xương trẻ em là căn bệnh mà không bậc cha mẹ nào mong muốn. Tuy nhiên, để phòng ngừa được bệnh còi xương cũng không quá phức tạp, quý phụ huynh nào cũng có thể tuân thủ theo hướng dẫn trên nhằm đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện nhất cho trẻ. Bên cạnh đó cũng cần quan sát những dấu hiệu từ lúc trẻ sơ sinh cho đến lớn để nhận biết liệu con mình có bị thiếu Vitamin D hay không, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời, mang lại hiệu quả tích cực.

Các biện pháp phòng ngừa bệnh còi xương trẻ em cần được thực hiện ở cả trẻ và mẹ như sau:

• Với mẹ: 

– Ngay từ khi mang thai người mẹ nên thường xuyên tắm nắng để tiếp nhận đủ vitamin D. Thời điểm tốt nhất là 8-9h sáng, khi ánh nắng không quá gay gắt.

– Bổ sung đủ vitamin D trong thai kì theo mức khuyến nghị 800 – 1.000 IU/ ngày. Nếu được chẩn đoán thiếu vitamin D có thể bổ sung liệu 1.000 – 2.000 IU/ ngày.

– Trong chế độ ăn, mẹ cần ăn đa dạng các thực phẩm, tăng cường các thực phẩm chứa nhiều canxi và vitamin D như sữa, phô mai, tôm, cua, cá, trứng, bơ…

– Khi mang thai, mẹ nên hạn chế làm việc nặng nhọc, cần nghỉ ngơi hợp lý để tránh sinh non.

– Nên uống bổ sung vitamin D ở tháng thứ 7 của thai kì với liều 600.000 đơn vị trong 3 tuần (200.000 đơn vị/tuần) hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.

– Sau khi sinh, mẹ không nên quá kiêng cữ, thay vào đó là ưu tiên ở trong căn phòng thoáng mát và đầy đủ ánh sáng mặt trời.

• Với trẻ em: 

– Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.

– Tránh cho trẻ ăn dặm quá sớm khi mới 3 – 4 tháng tuổi.

– Khi trẻ bắt đầu ăn dặm cha mẹ nên cho trẻ ăn uống đủ chất, đặc biệt là cua, cá, trứng, gan, sữa, phomai, các loại rau xanh,… Bữa ăn của trẻ nên có dầu ăn hoặc mỡ để tăng hấp thu vitamin D.

– Cho trẻ tắm nắng đều đặn bởi khi da được tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thì 7-dehydro cholesterol trong da sẽ chuyển đổi thành vitamin D3. Thời gian tắm nắng thích hợp là 10 – 15 phút mỗi ngày vào buổi sáng hoặc chiều. Mùa hè nên cho trẻ phơi nắng vào khoảng 8-9h sáng hoặc sau 4h chiều. Mùa đông nên phơi nắng lúc 9h sáng đến 3h chiều, cần chọn ngày trời ấm, ít gió.

Mẹ nên cho trẻ tắm nắng thường xuyên để phòng tránh bệnh còi xương

– Bên cạnh đó, để đảm bảo trẻ đủ vitamin D, hàm lượng vitamin D cần cung cấp cho trẻ dưới 12 tháng là 400 IU/ngày và với trẻ trên 1 tuổi là 600 IU/ngày .

– Khi thấy trẻ có dấu hiệu bệnh còi xương, nên cho trẻ đi khám để bác sĩ hướng dẫn, chỉ định phương pháp điều trị cụ thể và tích cực hơn.

Trên đây là toàn bộ giải đáp về bệnh còi xương trẻ em là gì, cách nhận biết và phòng ngừa. Mong rằng các bậc phụ huynh đã có thêm các thông tin hữu ích để chăm sóc trẻ luôn khỏe mạnh. Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ Hotline 086.956.2628 hoặc nhắn tin ngay tại đây.