Bệnh Chikungunya có nguy hiểm không? 7 điều bạn cần biết

Bệnh Chikungunya là bệnh do virus gây ra, lây truyền qua muỗi đốt, gây sốt cao và đau khớp nghiêm trọng. Dù hiếm khi gây tử vong nhưng bệnh có thể khiến người bệnh mệt mỏi và đau nhức kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm. Trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng và cách phòng ngừa bệnh.

1. Bệnh Chikungunya là gì?

Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do virus CHIKV gây ra, lây sang người thông qua vết đốt của muỗi vằn Aedes aegypti và Aedes albopictus. Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người qua tiếp xúc thông thường, nhưng có thể lây qua máu trong một số trường hợp hiếm gặp.

Tên “chikungunya” xuất phát từ tiếng Swahili, có nghĩa là “cong lưng” — mô tả dáng đi khom người của bệnh nhân do đau khớp.

2. Tình hình dịch bệnh trên thế giới và khu vực

Chikungunya được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1952 tại Tanzania, Châu Phi. Từ đó, bệnh đã lan rộng ra nhiều khu vực trên thế giới.

• WHO: Bệnh đã bùng phát ở nhiều nơi, đặc biệt là ở các đảo thuộc Ấn Độ Dương, Châu Phi, Nam Á và một số nước Châu Âu.
• Trung Quốc (Quảng Đông): Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Quảng Đông ghi nhận hơn 4.800 ca mắc, đánh dấu đợt bùng phát lớn nhất từ trước đến nay tại khu vực này.
• Singapore: Từ đầu năm đến ngày 2/8/2025, nước này đã ghi nhận 17 ca mắc, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm 2024. Phần lớn các trường hợp này đều có yếu tố dịch tễ từ các vùng dịch.
• Việt Nam: Tính đến ngày 8/8/2025, Việt Nam chưa ghi nhận ca mắc bệnh Chikungunya nào. Tuy nhiên, với sự gia tăng của du lịch và giao thương, nguy cơ bệnh xâm nhập và lây lan trong nước là hiện hữu.

3. Triệu chứng bệnh Chikungunya

Thời gian ủ bệnh thường từ 4 đến 8 ngày, nhưng có thể dao động từ 2 đến 12 ngày sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt.

Các triệu chứng điển hình bao gồm:

• Sốt cao đột ngột: Sốt khởi phát đột ngột, thường trên 38,5°C.
• Đau khớp dữ dội: Đây là triệu chứng đặc trưng nhất của bệnh. Cơn đau có thể xuất hiện ở nhiều khớp, đặc biệt là các khớp nhỏ ở bàn tay, cổ tay, mắt cá chân và bàn chân. Đau khớp có thể rất nặng, gây suy nhược và hạn chế vận động.
• Viêm khớp và cứng khớp: Các khớp bị đau có thể sưng và trở nên cứng, đặc biệt là vào buổi sáng.
• Đau đầu và mệt mỏi: Các triệu chứng này thường đi kèm với sốt.
• Phát ban: Một số người có thể bị phát ban dạng đốm hoặc dát sần trên da.

Hầu hết các triệu chứng cấp tính sẽ thuyên giảm sau 2-7 ngày. Tuy nhiên, tình trạng đau khớp có thể kéo dài hàng tuần, hàng tháng, thậm chí nhiều năm sau khi các triệu chứng khác đã biến mất. Đây là điểm khác biệt và đáng lo ngại nhất của bệnh Chikungunya so với sốt xuất huyết.

4. Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân chính là bị muỗi vằn mang virus CHIKV đốt. Bệnh không lây qua đường hô hấp hay tiếp xúc thông thường, nhưng có nguy cơ lây qua máu (rất hiếm).

Những đối tượng dễ mắc bệnh nhất:

• Người sống hoặc du lịch tới vùng dịch
• Trẻ sơ sinh: Trẻ sinh ra từ người mẹ mắc bệnh Chikungunya vào thời điểm chuyển dạ có nguy cơ cao bị lây nhiễm và gặp các biến chứng nghiêm trọng.
• Người cao tuổi: Hệ miễn dịch suy yếu khiến người cao tuổi dễ bị bệnh nặng hơn.
• Người có bệnh nền: Những người mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, đái tháo đường, tăng huyết áp hoặc suy giảm miễn dịch có nguy cơ cao gặp biến chứng nguy hiểm.

5. Chẩn đoán bệnh Chikungunya

Bác sĩ sẽ dựa vào:

• Triệu chứng lâm sàng
• Tiền sử đi lại đến vùng dịch
• Xét nghiệm máu để xác nhận virus

6. Điều trị bệnh

Hiện tại, chưa có thuốc kháng virus đặc hiệu để điều trị bệnh Chikungunya. Việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng và chăm sóc hỗ trợ.

• Giảm đau và hạ sốt: Người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc hạ sốt như paracetamol. Lưu ý, không tự ý sử dụng aspirin hoặc ibuprofen vì chúng có thể làm tăng nguy cơ chảy máu nếu người bệnh đồng thời mắc sốt xuất huyết.
• Nghỉ ngơi và uống nhiều nước: Nghỉ ngơi đầy đủ giúp cơ thể hồi phục, trong khi việc uống đủ nước giúp tránh mất nước do sốt.
• Thuốc giảm đau khớp: Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc giảm đau để giảm bớt sự khó chịu ở các khớp.

Về vaccine:

• Đã có hai loại vaccine phòng ngừa Chikungunya được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt.
• Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các chuyên gia đang xem xét dữ liệu để đưa ra khuyến nghị sử dụng rộng rãi, đặc biệt là ở các vùng dịch.

7. Cách phòng ngừa bệnh Chikungunya

Phòng bệnh Chikungunya tập trung chủ yếu vào việc tránh bị muỗi đốt và diệt muỗi, loăng quăng/bọ gậy.

Biện pháp cá nhân:

• Ngủ màn và mặc quần áo dài: Ngủ màn cả ban ngày lẫn ban đêm. Mặc quần áo dài tay và quần dài để hạn chế da tiếp xúc với muỗi.
• Sử dụng kem chống muỗi: Thoa kem chống muỗi, đặc biệt khi đi ra ngoài vào sáng sớm và chiều muộn, hoặc khi ở trong vùng có nhiều muỗi.
• Phun hóa chất diệt muỗi: Nếu khu vực sinh sống có nguy cơ cao, cần phối hợp với y tế địa phương phun thuốc diệt muỗi.

Biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy:

• Đậy kín các dụng cụ chứa nước: Bao gồm lu, vại, bể, chum… để muỗi không có nơi đẻ trứng.
• Thả cá: Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn để diệt loăng quăng.
• Vệ sinh và loại bỏ vật dụng phế thải: Thường xuyên cọ rửa các dụng cụ chứa nước, loại bỏ các vật dụng phế thải có thể chứa nước đọng như lốp xe cũ, vỏ dừa, chai lọ, lon…

Chikungunya là một bệnh truyền nhiễm do muỗi gây ra, không quá nguy hiểm về nguy cơ tử vong nhưng có thể gây ra những cơn đau khớp dai dẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống. Hãy chủ động phòng bệnh bằng cách dọn dẹp môi trường sống, diệt muỗi, loăng quăng/bọ gậy và tránh bị muỗi đốt. Nếu bạn có các triệu chứng nghi ngờ, hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi qua hotline 0865 989 594 hoặc để lại câu hỏi tại đây để được tư vấn chi tiết hơn!

Xem thêm: Top 7 cách tăng miễn dịch cho người bệnh nền được chuyên gia khuyên dùng